حیوانات

ماهی‌ها سرشار از هوش اجتماعی هستند، از استراتژی‌های ماکیاولی برای تنبیه، رام کردن و آشتی استفاده می‌کنند و برای تفتیش شکارچیان و پیدا کردن غذا با هم همکاری می‌کنند.

ماهی ها برخلاف تصور عمومی قدرت یادگیری و حافظه ای قوی دارند به طوری که بسرعت یاد می گیرند و می توانند رویداد ها را به مدت چند ماه به یاد داشته باشند.

آزمایش های انجام شده بر روی ماهی ها در اکواریومی در دانشگاه اکسفورد نشان داد ماهی ها برخلاف مغز کوچکشان از قابلیت های شناختی برخوردارند که به مراتب از قابلیت های شناختی برخی پستانداران کوچک بر تر است این درحالی است که پیش از این ماهی ها در مقایسه با جانواران بزرگتری از قبیل گربه ها و موش ها موجوداتی کند ذهن قلمداد می شوند.

آزمایش ها ثابت کرد توانایی ماهی ها صرفا در اجتناب از برخورد با اشیا محدود نمی شود این موجودات در واقع نقشه کاملی از محیط پیرامون خود را در مغزشان ترسیم می کنند و موانع موجود در آن محدوده به مدت چند ساعت در حافظه آن ها باقی می ماند.

ماهی ها با استفاده از همین نقشه ذهنی می توانند تغییراتی که در اطراف آن ها روی می دهد تشخیص دهند، قابلیتی که موجوداتی مانند موش فاقد آنند.

تعدادى از ماهى هاى طلایى هنگامى که کسى داخل اتاق شروع به حرکت مى کند به سمت شیشه آکواریوم حرکت مى کنند، این ماهى ها این درک را یافته اند که حرکت انسان مى تواند به معناى غذا یا حداقل چیزى براى آن ها باشد و به عبارت دیگر مى توان گفت که از نظر ماهى هاى طلایى حضور انسان در اتاق مساوى با غذا است که این رفتار «یادگیرى شرکت پذیر» (associative learning) نامیده مى شود و در واقع ماهى حضور انسان را با غذا مرتبط مى داند.

ماهى ها همچنین داراى «یادگیرى اجتماعى» هستند، بدین معنا که آن ها با مشاهده ماهى هاى دیگر چیزى را یاد مى گیرند و ماهى ها در یادگیرى اجتماعى بسیار عالى عمل مى کنند زیرا چندین گونه از ماهى ها بسیار اجتماعى هستند و براى ماهى ها بقا اهمیت زیادى دارد و به همین دلیل مدت زمان زیادى را صرف توجه و دقت در کارهایى مى کنند که همنوعانشان در حال انجام آن ها هستند.

تعدادى از ماهى ها مى توانند موسیقى یاد بگیرند به این معنی که یادگیرى موسیقى براى آن ها بسیار حائز اهمیت است چرا که باید بتوانند صداهاى مختلفى که در محیط زیستشان به گوش مى رسد را از یکدیگر تشخیص دهند؛ «آوا چیس» از انستیتوى «رولان» براى مدتى با کمک اسپیکرهاى نصب شده درون آکواریوم براى ماهى ها موسیقى جاز پخش کرده و پس از پخش موسیقى به آن ها غذا مى داد و پس از مدتى که ماهى ها به این وضعیت عادت کردند، «چیس» نوع موسیقى را عوض کرده و در ادامه مشاهده کرد که ماهى ها از آمدن به وسط آکواریوم اجتناب مى کنند.

تعدادى از افراد معتقدند ماهى هاى طلایى که آن ها را در آکواریوم خانه خود نگهدارى مى کنند قیافه آن ها را مى شناسند چرا که با نزدیک شدنشان به آکواریوم ماهى ها به شیشه آکواریوم نزدیک مى شوند اما با مشاهده یک فرد غریبه فرار کرده و براى مدت یک ساعت یا بیشتر در گوشه اى از آکواریوم مخفى مى شوند و عده اى نیز ادعا مى کنند ماهى هاى طلایى آن ها پس از آنکه در یک ساعت بخصوص به آن ها غذا داده اند زمان غذاى خود را به خاطر سپرده و سر همان ساعت در وسط آکواریوم دیده مى شوند که این مسئله بسیار هیجان انگیز و احساس برانگیز است چرا که مى بینیم هیچ چیز را نمى توان مثل غذا یافت که آن ها از نظر ژنتیکى براى خوردن آن برنامه ریزى شده باشند.

باور عمومی مبنی بر اینکه ماهی ها فقط سه ثانیه موضوعات را به خاطر می سپارند، یک افسانه و اشتباه است زیرا ماهی ها به رغم مغز های کوچکی که دارند، کاملا آگاه هستند و می توانند خاطرات را تا چندین ماه به یاد بسپارند و در ذهن نگهدارند، ماهی ها همچنین از حافظه برای اصلاح رفتار خود استفاده می کنند.

برای مثال ماهی های موسوم به «ماهی شوینده» در آب سنگ ها که انگل ها را از روی ماهی های دیگر پاک می کنند، اگر احساس کنند که زیر نگاه دیگر همنوعانشان هستند، سعی می کنند بهترین رفتار را داشته باشند.

حافظه ماهی ها برای ماه ها می تواند پدیده های مختلف را به یاد آورد و از تجربیات تلخ پرهیز کند، ماهی ها می توانند نوع و گونه شکارچی ها را برای چندین ماه به یاد آورند، می توانند پس از یک بار رهایی از دام یک شکارچی از مقابله مجدد با آن خودداری کنند و برای یک سال از به دام ماهیگیران افتادن پرهیز کنند.