حیوانات

 دوزیستان

دوزیستان ابتدایی ترین و ساده ترین چهار پایان هستند.

این جانوران بی شک یک جد ماهی مانند داشته اند اما ورود آن ها به خشکی موجب تغییرات زیر در آن ها گردیده است.

1. 1- تغییر بدن برای حرکت روی زمین همراه با توانایی برای شکار
2. 2- تکامل یافتن اندام ها به جای باله های جفت در انواع ماهی
3. 3- تغییر پوست طوری که بتواند به جای آب در معرض هوا قرار گیرد
4. 4- جایگزینی شش ها به جای آبشش
5. 5- تغییر در دستگاه گردش خون با توجه به تنفس از طریق شش و حتی پوست
6. 6- دارا شدن اندام های حسی که هم در آب و هم در خشکی کارایی دارند

جالب است بدانید بعضی سمندرها آبشش هایشان را در سراسر عمر حفظ می کنند.

جمجمه ی دوزیستان نسبت به ماهی ها ساده تر و دارای استخوان های کمتری است.

ماهیچه های اندام های دوزیستان پیچیده تر از ماهیچه های باله های کناری (جانبی) در ماهی هاست.

سمندرها و غوکان و وزغ ها نماینده های دو نسل متمایز از زمان قبل از کرتاسه تا کنون می باشند.

لابیرنتودونت ها احتمالاً جد قدیمی ترین خزندگانند و در نتیجه تمام مهره داران عالی تر زمینی بوده اند.

اندازه ی دوزیستان

بیشتر سمندرها به بلندی 5/7 تا 20 سانتی متر می باشند.

سمندرهای خیلی بزرگ تا 173 سانتی متر هم رشد می کنند. اما سمندر مکزیکی فقط 37 میلی متر رشد می کند.

     

     

طول سر و بدن غوک خیلی بزرگ راناگلی یات که در کامرون افریقا یافت می شود 300 میلی متر است.

کوچکترین سالیان تیان که یک وزغ درختی است وقتی به حد کافی رشد کند فقط و فقط 4/9 میلی متر طول خواهد داشت.

غوک امریکایی رانا کاتاسبیانا 200 میلی متر و وزغ بوفومارینوس که از مکزیک تا امریکای جنوبی دیده می شود تا 213 میلی متر بلندی دارد.

بلندی بیشتر وزغ ها و غوکان از 5 تا 5/12 سانتی متر می باشد.

بزرگترین سیسیلیان تا 1 متر و حتی بیشتر رشد می کند.

دوزیستان سنگواره ای از چندین سانتی متر تا 5/4 متر طول دیده شده اند.

غوک بزرگ رانااسکولانتا در مرداب انزل شمال کشورمان زیاد دیده می شود.(تصویر مقابل)

انتشار دوزیستان

دوزیستان در نواحی معندل و نمناک از همه جا بیشتر یافت می شوند. درآب شیرین به سر می برند و هیچ کدامشان در آب شور زندگی نمی کنند.

این جانوران در سرزمین های مرتفع کم یابند. با وجود این یک داروک و یک غوک در ارتفاع 3660 متری هیمالیا و یک غوک در مدار قطب شمال زندگی می کنند.

برخی وزغ ها و داروکان در نواحی خشک و صحرایی سکونت دارند.

وزغ خالدار از تگزاس تا کالیفرنیای شرقی که شامل دره مرگ نیز می باشد، یافت می شود.

در این مناطق خشک، این جانوران روزها را در شکاف های زمین به سر می برند و فقط شب ها به فعالیت می پردازند.

نکتروس و سمندر آبی، مارماهی لجنی (سیرین) و مارماهی کنگو (آمفی یوما) و وزغ های بی زبان یا پی پاگزنوپوس کاملا آبزی هستند.

فعالیت های دوزیستان تابع تغییرات دماست...

با توجه به خونسرد بودن دوزیستان همگی آن ها از دمای زیاد و خشکی دوری می کنند زیرا که برای تنظیم دمای بدن وسیله ای ندارند و به سهولت از پوست نرم خود آب از دست می دهند.

در نواحی که زمستان های سخت دارد، غوکان و سمندرهای آبزی در تمام دوره ی سرما به قسمت های ژرف رودها یا دریاچه ها که یخ نمی بندد رفته و زمستان را سپری می کنند (خواب زمستانی)

وزغ ها و سمندرهای خاکی یا به درون زمین و قسمت های یخ نبسته می روند و یا نقب (سوراخ و راه باریک در زیر زمین)می زنند.

در مدت خواب زمستانی (زمستان خوابی) تمامی اعمال حیاتی رو به کاهش می رود، ضربان قلب، خیلی آهسته است و جانور از مواد ذخیره ای بدن از جمله گلیکوژن کبد استفاده می کند. با نزدیک شدن بهار و بالا رفتن درجه دما کم کم ظاهر می شوند.

لازم به ذکر است در بعضی از ایالات جنوبی امریکا آب و هوای ملایم این امکان را به دوزیستان می دهد که در تمام فصول سال، روی زمین باشند.

در مقابل، در زمین های پست کالیفرنیا بسیاری از این جانوران در مدتی که زمستان معتدل و بارانی است فعالیت دارند و برخی از آنها درتابستان گرم و خشک این مناطق در پناهگاه های زیر زمین و به حالت سستی و کرخی می مانند.