دوزيستان دوزيستان نظير پرندگان، خزندگان، پستانداران و ماهيان جزو جانداران مهره دار محسوب می شوند يعنی دارای ستون مهره و اسکلت استخوانی داخلی می باشند. دوزيستان بخشی از زندگی خود را در آب و بخش ديگر را بر روی زمين سپری می کنند. حتی گونه هايی از دوزيستان که بر روی زمين تخم گذاری می کنند، زندگی اوليه خود را در داخل تخم های حاوی مايع شروع کرده و توسط آبشش تنفس می کنند. سيستم دفاعی در قياس با ساير مهره داران که سريع الحرکت، قوی جثه و يا دارای گزش های سمی يا پنجه های تيز بوده دوزيستان به عنوان جاندارانی که به راحتی شکار می شوند معروف می باشند. در آب و يا بر روی زمين دوزستان توسط پرندگان، پستانداران، خزندگان، ماهيان و ساير دوزيستان گرسنه تعقيب و شکار می شوند ولی با اين وصف دوزيستان ميليون ها سال است که به حيات خود ادامه می دهند. پوشش دوزيستان دوزيستان دارای نيش و چنگال نمی باشند ولی دارای سيستم دفاعی دقيقی بوده که بخوبی فعال می باشد. آنها دارای بدنی کوچک و لغزنده بوده و طبيعت آرام می باشند.بيشتر گونه خودشان را در روز نشان نمی دهند. دوزيستان جهت بقاء خود از ترفندهای ديگر نظير همرنگ شدن با محيط استفاده می کنند. انعکاس در هنگام خطر انعکاس رنگی دوزيستان نيز به عنوان يک تغيير رنگ آگاهی دهنده مطرح می باشد. تغييرات رنگ شکارچيان را به اشتباه انداخته و بدين طريق امکان فرار آنها بوجود می آيد. سموم پوست اکثر دوزيستان توليد مواد سمی خفيفی می کند و بعضی از اين ترشحات سمی می تواند دشمنان را از بين ببرد. دم سمندرها دارای بخشی سمی می باشد. ساير ترفندهای دفاعی سمندر ها با وانمود کردن که گونه های سمی هستند آنها را از دشمنان حفظ می کنند. بعضی از دوزيستان ترفند قديمی وانمود به مردن را انجام می دهند. سايرين با گاز گرفتن، خودشان را محافظت می کنند. گونه ای دوزيست شبيه مار ماهی نيز سر و صدای فراوانی از خود می کند. يک دفاع غير طبيعی شامل زنده ماندن به مدت کوتاهی بوده که حتی در داخل شکم شکارچی باشند. سمندر آبی قرمز سمی تا ٣٠ دقيقه توانايي زنده ماندن در داخل شکم شکارچی را دارد تا زمانی که شکارچی آنچه خورده شده را خارج کند. تغيير رنگ تغيير رنگ پوست را در قورباغه، وزغ و تعدادی سمندر ها قابل رويت می باشد. قورباغه های درختی در هنگام استراحت رنگ بدن خود را با محيط اطرافشان تطبيق می دهند. برجسته بودن رنگ تغيير رنگ آگاهی دهنده يک فرآيند متضاد با تغيير رنگ محافظتی می باشد. رنگهای روشن سطح پوست دوزستان نشانگر سمی بودن آنها می باشد. شکارچيانی که به دوزستان با پوشش روشن حمله می کنند به زودی ياد می گيرند که در آينده به چنين دوزيستانی حمله نکنند. استتار تغيير رنگ دوزيستان مهمترين عمل محافظتی از خودشان محسوب می شود اکثر آنها به رنگ های سبز، قهوه ای و يا خاکستری که در طبيعی وجود دارند تغيير رنگ می دهند. تغذيه اکثر دوزستان بالغ گوشتخوار می باشند. معمولا جانداران ديگر – حشرات – را فعالانه مورد جستجو و تغذيه قرار می دهند. بيشتر لارو قورباغه ها از گياهان تغذيه می کنند. بچه قورباغه گوشتخوار اکثر بچه قوباغه ها درابای اعضای دهانی خاصی بوده که جهت تغذيه جلبک ها استفاده می کنند. بچه قوباغه های بعضی از گونه ها حالت همخواری پيدا کرده و ساير بچه قورباغه ها را مصرف می کنند و به صورت بی رويه ای رشد می کنند و حتی بزرگتر از خواهران و برادران گياه خوار خود می شوند. تغذيه اختصاصی دوزيستان دارای تغذيه اختصاصی نبوده و آنچه که زنده و هم اندازه دهانشان باشد مصرف می کنند. بعضی از گونه های بی مهره نظير عنکبوت، حلزون، کرم، حشرات و خرچنگ جزو عادت غذايی دوزيستان می باشند. وزغ دهان باريک جزو دوزيستانی است که فقط از يک جاندار – مورچه ها – تغذيه می کند. همخواری دوزيستان از موجودات مختلفی ماهی، خزنده، حلزون، بچه پرنده جهت تغذيه استفاده می کنند و در صورت ضرورت ساير دوزيستان را نيز مصرف می کنند. خانواده دوزيستان هر خانواده دوزيست دارای مشخصات خاص خود را داشته که با ساير خانواده ها قابل تمايز می باشد. قورباغه ها و وزغ ها در طبقه بندی دوزيستان، قورباغه ها دارای خانواده مختلفی می باشند. بعضی از اين خانواده را قورباغه ها و بعضی ديگر را وزغ ها تشکيل می دهند. قورباغه ها دارای پاهای طويل و پوست و بدنی لاغر در حاليکه وزغ ها دارای بدنی کوتاه و مربعی شکل با پوست حشک و زگيل دار می باشند. قورباغه قورباغه ها دارای پا های طويل؛ پا های خلفی دارای پره های غشائی بوده و نوک انگشتان تيز و تيغه هايی در اطراف پشت ديده می شود. عضو گوش خارجی بزرگتر می باشد. وزغ وزغ ها دارای بدنی فربه، پاهای کوتاه، پوست خشک و زگيل دار و صورت گرد همراه با غدد بزرگ که در اطراف سر ديده می شوند. اين غدد دارای مواد سمی بوده که وارد دهان جانداری می شود که قصد خوردن وزغ را دارد. در بعضی گونه سميت اين مواد سمی بگونه است که ميتواند يک سگ و يا گربه را از بين ببرد. وزغ های شاخدار اين نوع وزغ ها بسيار فربه بوده ولی فاقد غدد سمی ميباشند، دارای پوست نرم، مردمک چشم ها به صورت عمودی شبيه گربه بوده و پا های خلفی دارای زائده های شاخ مانند می باشد. قورباغه درختی اين نوع قورباغه ها کوچک بوده دارای پا های باريک و طويل و نوک انگشتان دراز با کف پا شبيه فنجان بزرگ می باشند. پا های خلفی و اطراف بدن قورباغه ها رنگهای روشن می باشند. اکثر قورباغه ها توانايي استتار خود در محيط را دارا می باشند. قورباغه های نواحی مختلف در سراسر جهان قوباغه های متنوعی ديده می شود و صدها نوع از آنان را می توان يافت درحاليکه در آمريکای شمالی تعداد کمی ديده می شود. وزغ های دهان باريک اين وزغ ها دارای پاهای کوتاه، کمر وسيع، سر کوچک و نوک تيز، پوست نرم و دارای چين پوستی در پشت سرشان می باشند. سيرن سيرن ها سمندرهای لاغر و طويل بوده که شبيه مارماهی می باشند. آنها دارای يک زوج پا های کوتاه پشت آبشش بوده و فاقد پا های خلفی هستند. سمندر های بدون ريه سمندر های بدون ريه دارای خانواده بزرگ و با اشکال متفاوت می باشند مانند بدن باريک و طويل، پا های کوتاه، دارای يک فرورفتگی طويلی که از سوراخ بينی تا لب بالايی امتداد دارد همچنين در اطراف بدن شان نيز فرورفتگی های طويل ديده می شود. اين موجودات فاقد ريه بوده و از طريق پوست شان تنفس می کنند. سمندرهای لجن اين موجودات دارای بدنی بزرگ آبشش های با پره قرمز رنگ، دم کوتاه و چهار انگشت بر روی هر پا می باشند سمندرهای مارماهی اين سمندر ها شبيه مار ماهی بوده ولی دارای چهار پای کوچک می باشد. اين نوع سمندر با توجه گونه خود دارای يک تا سه انگشت بر روی هر پا می باشد. سمندر های عظيم الجثه اين سمندر ها دارای بدنی ضخيم و سر پهن می باشند. کانال های اطراف بدن به وضوح ديده می شود ولی فاقد فرورفتگی بر روی سر می باشند. همچنين دم آنها گرد می باشد. سمندرهای آبی اين نوع سمندر ها دارای بدن بسيار بزرگ و فربه با پوست چين دار و شل و سر بزرگ و پهن و پا های کوتاه و ضخيم می باشند. ورل نوعی سمندر آبی اين نوع سمندر ها دارای پوست زخمت تری نسبت با ساير سمندر ها دارند و فاقد فرورتگی اطراف بدن می باشند. ورل های شرقی دارای علائم رنگی بر روی پشت بدن بوده در حاليکه ورل های غربی دارای رنگهای روشن می باشند. جستجوی دوزيستان جستجوی دوزيستان بهترين روش جهت مطالعه آنها محسوب می شود. جستجو در روز با استفاده از دوربين می توانيد کناره های جويبار و استخر های کم عمق و مرداب را برای مشاهده قورباغه و وزغ بررسی کنيد. جستجو در شب شب بهترين زمان جهت جستجوی سمندر و قورباغه ها می باشد. با استفاده چراغ قوه دستی کناره های جويبار و استخر های کم عمق و مرداب ها رابررسی کنيد. با مشاهده و يا شنيدن صدای قورباغه ها محل مورد نظر را جستجو کنيد. فصول توليدمثل در فصل بهار تجمعی از دوزيستان را در استخر ها مشاهده می کنيد مخصوصا در هنگام بارش باران که گونه های مختلف جهت توليد مثل به سمت استخر ها در حرکت هستند. جستجو بالا و پائين داخل و کنار جويبارها، زير صخره ها و الوار درختان جهت مشاهده سمندر و قورباغه ها جستجو کنيد. قسمت های کم عمق و آرام آب را نيز بررسی کنيد. بررسی در آب های جاری و عميق بسيار مشکل می باشد. همچنين برای جستجوی توده هايی از تخم سمندر ها و قورباغه استخرها را نيز بررسی نمائيد. دنيای دوزيستان در جهان بيش از ٤٧٨٠ گونه از دوزيستان مورد شناسايی قرار گرفته اند که ممکن است ٣٠٠ تا ٥٠٠ گونه ديگر نيز تاکنون کشف شده باشند. در آمريکا و کانادا تنها ٢٥٠ گونه از دوزيستان شناسايی گرديده اند. در جهان دوزيستان را به سه گروه مختلف تقسيم بندی کرده اند. قورباغه ها خانواده قورباغه ها بزرگترين طبقه دوزيستان را درحدود ٤٠٠٠ گونه در جهان تشکيل می دهند. مشخصات کلی قورباغه ها قورباغه ها دارای چشم های درشتی بر روی بالای سرشان می باشند.اکثر قورباغه ها دارای غدد سمی در داخل پوستشان می باشند. اکثر قورباغه و وزغ ها دارای صداهای مشخصی می باشند مخصوصا قورباغه های نر در فصل جفت گيری آواز خاصی را می خوانند. اين صدا ها را با متورم کردن کيسه صدايی در گردنشان ايجاد می کنند. قورباغه ها دارای پا های قدامی کوتاه و پا های خلفی طويل و قوی هستند. پاهای جلويی دارای 4 انگشت و پا های عقبی دارای ٥ انگشت می باشد. اکثر قورباغه ها دارای يک برآمدگی بر قسمت مِيانی پشت خود بوده که در محلی که لگن به استخوان پشتی و پا های عقبی متصل می شود ديده می شود. سمندرها سمندرها نظير قورباغه ها در طبيعت معمول نمی باشند و تنها در حدود ٤١٠ گونه از آنان مورد شناسايی قرار گرفته اند. بهترين محل جهت مشاهده سمندر ها در جهان، آمريکای شمالی بوده که در حدود ١٥٠ گونه سمندر وجود دارد. مشخصات کلی سمندر ها سمندر ها دارای بدن و دمی باريک می باشند. طول دست و پاها يکسان بوده، دارای پوست مرطوب و نرم ميباشند. اکثر سمندر ها دارای ٤ انگشت در پا های جلويی و ٥ انگشت در پا های عقبی هستند. اکثر سمندر ها دارای شکافهای عمودی در اطراف بدنشان می باشد. سمندر ها معمولا نامعلوم و شب زی هستند. سيسيل يا دوزيستان کرم مانند سومين گروه از دوزيستان را سيسيل ها تشکيل می دهند. اين موجودات نظير کرمها در زير زمين زندگی می کنند و تاکنون در سراسر جهان ١٦٥ گونه از آنها شناسايی شده است.
|